مدیریت فرآیندها

مدیریت فرآیندهای کسب و کار چگونه کار می کند

مدیریت فرآیندهای کسب و کار (BPM) یک دانش از گرایش مدیریت می‌باشد و هدف آن بررسی همسو بودن نیازمندی مشتریان با اهداف و عملکرد سازمان است. در این حوزه دانشی سعی می‌شود با کنترل بر روی مسیر انجام کارها، چگونگی عملکرد، زمان آن و تعیین شخص مورد نیاز برای انجام کار، اهداف سازمان را محقق سازد و بتواند نیاز مشتری را برآورده کند.

با تعریف فوق، مدیریت فرآیندهای کسب و کار (BPM) مجموعه‌ای از اصول و قواعد مدیریتی است که فرض می‌کند، اهداف سازمانی از طریق مدیریت متمرکز بر فرآیندهای سازمان به بهترین نحو محقق خواهد شد.

معرفی مدیریت فرآیندها به عنوان حوزه‌ای از گرایش مدیریت مرتبط با سه مولفه زیر است:

  • مدیریت فرآیندهای کسب و کار، تمام قسمت‌های سازمان از کارمندان، کارشناسان، مدیران میانی و مدیران ارشد سازمان را در بر می‌گیرد و زمانی که با موفقیت به اجرا درآید با فرهنگ سازمان عجین می‌شود.
  • مدیریت فرآیندهای کسب و کار روش مشخص یا یک ابزار نیست تا هر سازمانی بتواند از آن استفاده کند؛ بلکه مجموعه‌ای از دانش مبتنی بر اصول و تجارب برای راهبری سازمان است.
  • این حوزه دانش در سازمان های انتفاعی و غیر انتفاعی یا دولتی با هدف کنترل منابع کسب و کار به سوی اهداف استراتژیک، کاربرد دارد.

جانیل هیل محقق پژوهشی گارتنر در زمینه مدیریت معتقد است:

در صورتی که مدیریت فرآیندهای کسب و کار با موفقیت پیاده سازی شود، به یک قابلیت کلیدی درون سازمانی تبدیل می‌گردد.

جهت ایجاد مدیریت موثر فرآیندهای کسب و کار، نیاز است یک سازمان، افراد، فرآیندها و فناوری لازم برای این کار را داشته باشد.

لذا لازم است در یک سازمان:

  • فرآیندها شناسایی شوند:
    • این فرآیندها شامل فرآیندهای فعلی سازمان می‌باشد.
    • نیاز است تعیین گردد فرآیندها در کدام گروه از فرآیندهای اصلی، پشتیبانی و یا مدیریتی قرار می‌گیرد.
    • فرآیندها باید به نحوی تدوین شوند که با تغییرات داخلی و بیرونی بتوان آن را بهبود مستمر داد.
  • نیاز به ایجاد و یا تعیین نقش افراد در مدیریت فرآیندها می‌باشد که این نقش‌ها شامل موارد زیر است.
    • مالک فرآیند مسئول اجرای فرآیند و همچنین تضمین کننده ایجاد ارزش در فرآیندهای e2e است.
    • تحلیل‌گران فرآیند مسئول ایجاد، استقرار و کنترل و بهبود فرآیند هستند.
    • معمار فرآیند مسئول شناسای و طراحی فرآیند را به عهده دارد.
  • جهت پشتیبانی از فرآیندها وجود فناوری لازم است. حداقل کاربرد فناوری به شرح زیر است:
    • مدل‌سازی فرآیند‌ها مبتنی بر یک زبان مدل‌سازی استاندارد باشد. مانند BPMN
    • تعریف فرآیند مبتنی بر ساختار سازمان و فرهنگ سازمان باشد.
    • قابلیت بررسی و کنترل فرآیند وجود داشته باشد.
    • مدیریت و کنترل تغییرات در سازمان امکان پذیر باشد.

در صورت تحقق موارد فوق می‌توان متصور یک سازمان فرآیند محور بود که اهداف خود را می‌تواند با نیاز مشتریان همسو کند و هر زمان که نیاز مشتری تغییر کرد با حداقل چالش تغییرات لازم را در تحقق آن ایجاد نمایند.

حال اگر متصور یک فرآیند شویم که قرار است نیاز مشتری را برآورده سازد احتمالا با چرخه زیر روبرو خواهیم شد.

چرخه تحویل سفارش BPM
شکل ۱: چرخه فرآیند سازمان

با توجه به چرخه فوق می توان گفت:

  • تمام سازمان‌ها بر اساس کالا و یا خدمات خود برای مشتریان ارزش آفرینی می‌کنند
  • فرآیند‌های سازمان، ابزار و یا روش‌هایی هستند که منجر به ایجاد کالا و یا ارائه خدمات می‌شود.
  • در نتیجه تمام اهداف سازمان باید از ایجاد ارزش برای مشتری نشات بگیرد.


اگر این چرخه را در سطح یک سازمان تعمیم دهیم می‌توان هر واحد را یک سازمان در نظر گرفت که مشتریان آن واحد‌های دیگر هستند و خود نیز مشتری واحد دیگر است. به فرآیند تولید دارو زیر توجه فرمایید.

فرآیند تولید دارو BPM
َشکل ۲: فرآیند تولید دارو

در شکل فوق مشتری واحد تولید، واحد فروش می‌باشد و خود آن مشتری واحد لجستیک می‌باشد. در اصطلاح به این نوع نگرش، فرآیند e2e گفته می‌شود که می‌تواند ارزش دریافتی را به ارزش دیگری تبدیل نمایند و در نهایت این زنجیره ارزش تشکیل یک گروه از فرآیندها را خواهد داد که منجر به ارزشی می‌شود که مشتری انتظار دارد.

به صورت کلی هدف مدیریت فرآیندهای کسب و کار تضمین ایجاد ارزش مورد انتظار مشتری با ایجاد فرآیندهای e2e ، کنترل و ساماندهی و هماهنگی بین واحدهای مختلف سازمان است.

جلسه دوم کارگاه آموزشی BPMN مورخ ۱۳۹۸/۱۰/۱۸

کارگاه آموزشی BPMN این دوره نیز به پایان رسید. سعی شد بر روی محتوای ارائه تغییراتی داده شود و مثال های بیشتری در طول کارها ارائه شود.

هدف از این کارگاه آموزشی BPMN افزایش سطح توانایی های افراد در تحلیل و ترسیم فرآیند است.

در زیر می توانید فایل دوره دوم را دانلود نمایید.

در زیر می توانید عکس های دوره را مشاهده نمایید

این دوره توسط شرکت چارگون حمایت شده است

جهت دریافت پاسخ آزمون می توانید در سایت عضو شود و برای شما پاسخ آزمون ارسال خواهد شد.

آنچه در این دوره گذشت

در این دوره با مروری از جلسه گذشته آغاز کردیم و سپس با حل چند مثال سعی در یادآوری مفاهیم BPMN داشتیم.

همیشه پیاده سازی قوانین BPMN در ابزار های BPMS امکان پذیر نمی باشد برای همین سعی کردیم چگونگی معادل سازی آن را آموزش دهیم.

کارگاه آموزشی BPMN این دوره اولین تجربه خود را برای استفاده از ابزار بازی جهت شناخت بهتر از قوانین مدل سازی را تجربه کرد و در کنار آن کارهای گروهی را نیز انجام دادند.

کلاس به صورت پویا برگزار گردید و افراد حاضر در کلاس جهت حل مسائل پیش رو نظرات خود را ارائه می کردند و با عقاید یک دیگر بیشتر آشنا شدند.

جهت دیدن فیلم کلاس و قسمت های عملی می توانید به آدرس اینستاگرام مراجعه نمایید.

به علاقه مندان کارگاه آموزشی BPMN پیشنهاد می شود جهت اطلاع از زمان برگزاری کلاس های آموزشی عضو صفحه لینکداین مرکز آموزشی شرکت چارگون شوند.

جلسه اول کارگاه آموزشی BPMN مورخ ۱۳۹۸/۱۰/۱۱

این دوره از کارگاه آموزشی BPMN نسبت به دیگر دوره ها کمی متفاوت برگزار گردید و محتوای ارائه شده بر اساس بازخوردهای ارائه شده تغییر داده شد.

در این دوره قسمت ابتدای کلاس مبانی BPM مرر گردید و بعد با ارائه ابزارهای مدل سازی مختلف آموزش BPMN را شروع کردیم.

تمام تلاش خود را کردیم در روز اول بتوانیم تمام المان های BPMN را آموزشی دهیم تا در دوره بعدی بتوانیم بیشتر بر روی انجام تمرین های مختلف تمرکز داشته باشیم.

در زیر هم فایل ارائه روز اول کارگاه آموزشی BPMN قرار داده شده است هم نسخه ای از ابزار آموزشی camunda که در کلاس استفاده می شود قرار داده شده است

فایل ارائه

فایل ارائه روز اول

ابزار مدل سازی

برای ابزار مدل سازی از camunda modeler استفاده شده است. لازم به ذکر است در این نسخه ابزار شبیه سازی قرار داده شده است

این دوره از کلاس ها توسط شرکت چارگون برگزار می گردد